Gündoğar ölkənin qaranlıq keçmişi: Nankin qətliamı

Uzaq Şərqin gördüyü ən böyük qətliamdır. Əslində bir az yumşaldaraq yazdım başlığı. Xarici qaynaqlarda araşdırsanız əgər, bu qətliamın adı "Nanking Massacre" olaraq keçməsinin yanında, "Nanking Atrocities" ya da "Rape of Nanking" yəni "Nankin təcavüzü", "Nankin canavarlığı" olaraq keçər. Yapon əsgərlərinin min bir çətinliklə təslim aldıqdan sonra çinlilərin bir dövr paytaxtı olan Nankində törətdiyi qırğınların adı qoyulacaq dərəcədə deyil.

Nankin Çinin ən böyük 4 şəhərindən biri olaraq çıxır qarşımıza. 1928-ci ildə Çin imperatorunun aldığı qərarla Pekin paytaxtlıqdan çıxardılır və Nankin yeni paytaxt olur. 1932-ci ildə Mancuriya bölgəsinin işğalı səbəbiylə kulminasiyaya çatan Yaponiya-Çin nifrəti 1937-ci ildə Şanxayın iki ölkə üçün də təkrardan hədəf olmasıyla müharibəyə səbəb olur.

Bu müharibədə asan bir qalibiyyət alacağını düşünən Yaponiya qarşısında özləri qədər müqavimətli bir Çin ordusu tapmış və hər nə qədər müharibəni qazanmış olsalar da, böyük itkilər vermişlər. Toplumda 400 min insanın ölümünə səbəb olan müharibə 1937-ci il noyabrın ortalarında yaponların üstünlüyüylə sona çatmışdı. Bəli, Şanxay bölgəsinə yerləşmişdilər, lakin bu onlara baha partlamışdı.

Hər kəs müharibə bitdi deyə düşünərkən Yaponiya imperiyası yeni hədəfini açıqlamışdı: "Bütün ordular Nankini işğal etmək üçün hərəkata hazırlansın." Yapon əsgərlərinə verilən "Evinizə, Yaponiya adasına deyil, Nankinə gedəcəksiniz!" əmri onlar üçün nifrətlərinin Şanxay müharibəsiylə birlikdə kulminasiyaya çatdığı çinli əsgər və vətəndaşlardan intiqam almaq üçün böyük bir fürsət idi. Yapon əsgərləri intiqam atəşiylə yanır və heç tərəddüd etmədən Nankinə gedirdi. Əsgərləri məmnun edən bir digər mövzu isə komandirlərindən "istədikləri kimi yağma və təcavüz edə biləcəklərinin" sözünü almış olmaları idi. 

Yaponlar rəsmi olaraq "müharibə” açmamışdılar. Bir müharibə başlatdıqlarını saxlamaq istəyirdilər. Çünki bu Amerikanın qulağına gedərsə, özlərinə -xüsusilə döyüş vəsaitləri mövzusunda- böyük embarqolar tətbiq edilər və bu da onların müharibəni itirməsinə səbəb olardı. Çin hər nə qədər ordularını hazırlasa da, müharibə elanı olmadan yaponların özlərinə hücum edəcəklərini düşünməmişdilər.

8 dekabr 1937-c ildə Yaponiya İmperator Orduları Nankin qapısına dayanmışdı.

9 dekabrda şəhəri mühasirəyə almışdılar. Mühasirədən əvvəl Çin ordu komandirliyinə səslənən bir bildiriş yayınlayan Yaponiya imperiyası ordu komandirləri "Yapon ordusu Çin mülki vətəndaşlarına və əsgərlərinə heç bir nifrət əlaməti göstərmədən nazik və comərd davranacaq. Lakin özünə qarşı qoyanlara qarşı qəzəblə doludur. Sabaha qədər cavab verilməsə, Yaponiya İmperator Ordusunun hücum etməkdən başqa şansı qalmayacaq ." şəklində ultimatum verərək 10 dekabr gününü gözləməyə başlamışdır.

Çin ordusu isə bu ultimatumu əsgərlərini lazımlı yerlərə bölüşdürərək və "son adam şəhərdə ölənə qədər döyüşmək" əmri verərək rədd etdiyini göstərmişdir.

10 dekabr 1937-ci il gecə 00: 00-da müddət dolmuş, lakin yaponlar çinlilərin bu nazik təklifi düşünmələri üçün 1 saat daha vermiş və elçiləriylə birlikdə Nankin girişində gözləməyə qoyulmuşdular. Lakin çinlilərin heç bir müzakirəyə yaxınlaşmaması yaponlara çıxar yol qalmamışdı! Bu müharibə başlayacaqdı. 01: 00-də başlayan yapon hücumu 13 dekabr 1937-ci ildə Çin ordusunun geri çəkilməsiylə son tapmışdı. Çin ordusu geri çəkilənə qədər xalqının döyüşməsi üçün onları məcbur etmiş, vətəndaşların böyük hissəsini "etibarlı bölgəyə" daşımamış və xalqının əlindəki bir çox qiymətli əşya və qida məhsullarını oğurlamışdı.

Çin vətəndaşları "Yapon ordusunun yenilən Çin ordusundan daha yaxşı davranacağına dair" bir düşüncəyə inanmış, lakin bu düşüncənin böyük bir axmaqlıqdan ibarət olduğunu 13 dekabr 1937-ci ildə yapon əsgərləri şəhərə girəndə anlamışdılar. Qətliam başlamışdı.

Özlərinə yağma və təcavüz haqqı verilən yapon əsgərlər küçədə təslim olmağa çoxdan hazır olan silahsız əsgərləri bir araya yığıb gülləyə düzərək öldürürdü. Bir çox vətəndaş "əsgər olduğu düşünülərək" məqsədsiz olaraq qətl edilirdi. Küçələrdə qaçan insanlar "günahkar olduqları düşünülərək" heç düşünmədən öldürülə bilirdi. Küçə araları və ana prospektlər cəsədlərlə dolu idi. Belə ki, onlara heç bir şəkildə zərər verə bilməyəcək olan yaşlı insanlar belə heç düşünmədən öldürülüb küçəyə atılmışdı.

Elə keçən əsgərlər, ya da yaponlar tərəfindən məhbus elan edilənlər şəhərin böyük çayının qarşısında sırayla gülləyə düzülüb ya da çubuqlarla döyülərək öldürülüb çayın axıntısına buraxılırdı. Bu şəkildə öldürülən müharibə məhbuslarının sayı 55 mindən çox idi.

Dövrün tirajı yüksək yapon qəzetlərindən biri olan "Tokyo Niche Niche Shimbun" qəzetinin başlığı belə o dövr törədilən qətliamın ölçülərini gözlər önünə sərirdi: 100 çinlini qılınclarla öldürmək yarışı. Yarışın qaydaları sadə idi: Yarışda iştirak edən 2 yapon əsgəri əllərinə aldıqları katana qılınclarıyla önlərinə sıralanmış çinli əsirləri eyni anda öldürməyə başlayırlar və 10 dəqiqə içində hansı daha çox əsiri öldürərsə, yarışı o qazanırdı. Yapon qəzetləri bu yarışmanı böyük bir zövqlə xalqına duyurmaqda idilər.

O dövrü yaşayan şahidlərindən jurnalist Frenk Tilman D. xatirələrində "Yapon əsgərləri az qala hər evə girmiş, komandirlərinin müşahidəsi altında evlərdən istədikləri hər cür əşyanı, qiymətli ləl-cəvahiratları alıb çıxmışdılar."

Arçibald Stil isə "İlk başlarda çinli yağmaçılar baqqalları və marketləri yağmalayırdılar. Lakin sonradan yapon əsgərləri onlara qarşı üstünlüklərini göstərdi və yalnız baqqalları deyil, xəstəxanaları, qaçqın düşərgələrini da yağmalamağa başladılar” şəklində yazmışdı qəzetindəki köşə yazısında. Təhlükəsiz bölgəyə girən yapon əsgərləri kasıb xalqı süngüləriylə təhdid edərək adam başı 3,000 $ xərac toplaya billirdillər.

Əsgərlərin əslində girdikləri evdə axtardıqları yalnız pul və ya qiymətli əşya deyildi... Onlar özlərinə təcavüz edə biləcəkləri gənc qadınları axtarırdılar. 20.000-dən çox qadın böyük işgəncələrə və əzablara məruz buraxılaraq dəfələrlə təcavüzə uğramışdı. Təcavüzdə tətbiq olunan şiddət inanılmaz dərəcədə idiləi. Yapon əsgərləri zorla girdikləri evdəki -gənc yaşlı fərq etmədən- qadınlara sırayla təcavüz edir, əgər evin kişisi buna etiraz etsə, o an öldürülürdü. Əgər etiraz etməzsə, arvadına, qızına, anasına təcavüz edilməsini izlədikdən sonra öldürülürdü. 60-65 yaşlarındakı qadınlara belə 10, bəlkə də 15 dəfə təcavüz edilirdi.

Dəfələrlə təcavüzə uğradıqdan sonra huşunu itirmə keçirən ya da ölümə yaxınlaşan qadınların isə vaginalarına soxulan süngü, ağac budağı və ya bambuk gövdələriylə qan itkisindən ölmələri təmin edilirdi. Qısacası, yapon əsgərləri çinli qadınları öldürərkən belə aşağılayırdılar.

Ən pisi isə bəzən yapon əsgərləri öz çirkin fantaziyalarını gerçək qılmaq üçün ailələri ensest əlaqəyə məcbur edirdilər. Ailənin oğlan uşağından anasına, ailənin atasından isə qızına təcavüz etməsi tələb olunurdu. Bu qaydalara uymayanlar öldürülürdü. Hətta o dövrdə şəhərdə jurnalistlərin xatirələrinə görə doğumuna az qalmış hamilə bir qadının dəfələrlə təcavüzə uğradıqdan 10 dəqiqə sonra uşağını doğurduğu belə olmuşdu. Şəhərin müqəddəs adamları olan olan keşişlərindən belə qadınlara təcavüz etmələri istənirdi.

Bu qətliam yaponların şəhəri tərk etdiyi 1938-ci ilin yanvar ayının sonuna qədər davam etdi.

6 həftəlik qırğının balans hesabatı 250 mindən çox ölü, 100 mindən çox yaralı və 20 mindən çox təcavüz edilmiş və öldürülmüş qadın şəklində idi.