Drezden qətliamı

Təqvimlər 1945-ci ildə may ayını göstərirdi. Sovetlər Berlinə girmiş və II DM-ni bitirmək üzrə idilər. Kişilər üçün müharibə çoxdan bitmişdi. Ya təslim olmuşdular, ya da müharibədə ölmüşdülər. Lakin qadınlar üçün müharibə bitməmişdi. Bir alman qadının anlatdıqları buna ən böyük nümunədir: "Bir rus əsgəri məni yerə atdı. Başım nərdivan pillələrində idi. Əsgərlərdən biri ətrafı müşahidə edərkən o biri paltarlarımı cırıb mənə amansız bir şəkildə təcavüz etmişdi.". Lakin eyni qadın bunları da demişdi: "Lakin o sıralar təpəmdə bir amerikalı olmasındansa, qarnımda bir rus uşağını daşımağı tərcih edirəm". Bu alman qadının bəhs etdiyi müttəfiq qüvvələrinin Almaniya üzərində reallaşdırdığı inanılmaz ölçülərdəki hava hücumlar idi. İngilis və amerikan qüvvələri bütün Almaniyanı mərhəmətsizcə bombalamışdılar.

Drezden. Almaniyanın mədəniyyət və tarix paytaxtıydı bir zamanlar. Bir çox muzeyə, tarixi binaya ev sahibliyi edirdi. Elba çayının sahilində olan bu şəhərə "Elbanın Florensiyası" deyilərdi. 1200-cü illərdə böyümüş, onlarla müharibə və dağıntı görmüş, lakin 1945-ci ilə qədər bütün tarix və mədəniyyət qaynaqlarını qorumağı bacarmış bir şəhər idi. II DM başlamadan əvvəl 500 min əhalisi varkən müharibənin son ilinə qədər heç bombalanmadığı üçün xalq tərəfindən "etibarlı şəhər" elan edilmiş və əhalisi 1 milyonun üzərinə çıxmışdı.

Şəhərin ən cəzbedici nöqtəsi da bu idi müttəfiqlər üçün. Şəhərdə böyük bir əhali var idi və hava hücumlarına qarşı qoruyacaq heç bir tədbir idi. Bu tarixi şəhərin bombalanması üçün şəhər xaricində olan hərbi sursat anbarları xaricində bir səbəb yox idi. Lakin sovetlərin irəliləməsini asanlaşdırmaq, alman əsgərinin başına yeni bir bəla açmaq və ən əhəmiyyətlisi, yer-yer təslim olmuş almanlardan müharibənin bitməsinə yaxınkən son bir səfərliyinə intiqam almaq üçün edilmiş bir hücum idi bu.

Hücum 13 fevral axşamı başlamışdı. İngilis və amerikanlar həqiqətən möcüzə bir plan qurğulamışdılar(!). İlk addımda şəhərə bombaları buraxacaqdılar, aradan 3 saat keçdikdən sonra almanlar ölülərini toplamağa, yanğınları söndürməyə və sığınacaqlarından çıxmağa başlayınca digər bir hava hücumu reallaşacaq və qətliamda ölənlərin sayı artdırılacaqdı.

Bu planı müvəffəqiyyətlə tətbiq etdilər. İlk hava hücumunu reallaşdıracaq olan donanma saat 22: 14'də Drezden üzərində bombalarını buraxdılar. Bu bombaların məzmunu partlayıcılar və fosfor bombaları, yəni alov çıkardıcılar olaraq bilinən "incediaries" bombalarıydı. Məqsəd partlayıcılarla şəhəri məhv etmək və alov küləkləri meydana gətirərək bütün şəhəri yandırmaq idi.

İlk bombadan sirenalar erkəndən çağrı etmiş və xalqın böyük bir hissəsi hücumdan xilas olmuşdu. Bir çoxu 1-2 saat sonra sığınacaqlarından çıxmış, ya bəzilərinə kömək edir, ya da birilərindən kömək istəyirdilər. Böyük yanğınlar hər bir yanı bürümüşdü və insanlar çaxnaşma halında özlərini küçəyə atmışdı.

Lakin kabus sona çatmamışdı. Gecə təkrardan müttəfiq qüvvələrin hücumları başladı. Bu səfər də sirenalarla xalq xəbərdar edilməyə çalışılmışdı. Lakin ilk bombardman səbəbiylə elektriklər kəsilmiş və sirena yalnız şəhərdə olan vəzifəlilər tərəfindən çalınır və ancaq o sirenanın olduğu küçədəki xalqın xəbəri olurdu yeni bombardmandan.

İngilislər özləri üçün möcüzə, lakin almanlar üçün bir o qədər qorxunc bir hədəf seçmişlər: Mərkəzi qatar stansiyası və yanında olan böyük park. Yəni xalqın yanğından qaçmaq üçün sığındığı iki böyük yer.

01:21 ilə 01:45 arasında təxminən 25 dəqiqəlik müddətdə bu bölgəyə 2000 tona yaxın partlayıcı və fosfor bombası buraxılmışdı belə. Artıq insanlar üçün qaçacaq yer yox idi! Alov küləkləri insanlar hara qaçsa oraya qədər təqib edir, istilik 1500 dərəcəyə çıxır, binalarda olanlar ya yanğınlardan yanaraq ya da tüstüdən zəhərlənərək ölür, çöldə olanlar isə asfalta yapışan dərilərini çıxarda bilmədən alovlara qurban gedirdi.

Bir dönəm Rusiyada döyüşmüş, Barbarossa hərəkatının ağrılarını dərindən yaşamış olan və sonrasında qazi olaraq şəhəri Drezdenə geri dönən Rudolf Ayxner o günləri belə təqdim edir: "Heç bir yerdə sirena səsi yox idi. İkinci hücum bizim üçün böyük bir sürpriz olmuşdu. Biz daha nə olduğunu anlamadan xəstəxananın zirzəmisinə girməyə çalışdıq. Bombardman o qədər şiddətli idi ki, insanlar ayaqda belə dura bilmirdi. Hər kəs dizlərinin üzərinə çöməlmiş bir şəkildə hərəkət etməyə çalışırdı. Yanğınlar üzündən zirzəmidə tıxılmış insanlar nəfəs almaqda çətinlik çəkirdik. Havada yanğınlar səbəbiylə oksigen qalmamışdı. Yanğın buludları yanmış əşyalarla, kor halına gəlmiş dəmir parçalarıyla və yanmış insan bədəni parçalarıyla dolu idi. Hər yerdə dağlanmış insan bədənləri vardı. Burada yaşadıqlarım ön cəbhədə savaşdığım Rusiya hücumundan belə daha pis idi."

O gecə daha hücum olmamışdı. Hətta sabahısı gün günortaya qədər heç bir hücum olmamışdı. Şanslı olan və hücumdan qurtulanlar yaraları sarımaq, yanğınları söndürmək və ölüləri yığmaq üçün yavaş-yavaş sığınacaqlarda ya da qorunduqları yerlərdən çıxırdılar. Lakin ingilis və amerikan birliklərinin dayanmağa niyyəti yox idi. Eyni günün ortasında, yəni 14 fevralda müttəfiq qoşunları təkrar şəhərin üzərində uçmağa başladılar. İlk hədəf təbii olaraq Drezden idi. Əgər Drezdenin üzərində hava bombardmanı etmək üçün kafi dərəcədə yaxşı deyilsə, ikinci hədəf olaraq Xemniç seçilmişdi. 3 donanma yola çıxmışdı. Lakin bu donanmalardan yalnız bir dənəsi 771 ton patlayıcısıyla birlikdə Drezdeni bombalamağı bacardı. Digər iki filo Praqa və Plzeni bombalamışdı. Yalnız 15 fevralda bombardman müharibə məntiqinə uyğun olaraq alman sənayesinə edilməyə çalışılmışdı. Lakin o bölgələrdə buludlanma olduğu üçün təyyarələr hədəflərini açıq bir şəkildə görə bilməmiş və Drezdenin kənar məhəllələri sayıla biləcək yerlərə buraxmışdı bombalarını.

Bombardmanda sağ qurtulan Marqaret Freyer " Çığlık ataraq əlləriylə bir şeylər söyləməyə çalışırlar, sonra özlərini yerə buraxırdılar. Təəssüf ki, sonradan öyrəndiyimə görə oksigen yetərsizliyindən nəfəs ala bilmədikləri üçün özlərini buraxıb kül olmağa başlamışdılar. Hər yerdə bu cür mənzərələr görürdüm və öz-özümə davamlı eyni şeyi söyləyirdim: Mən burada yanaraq ölməməliyəm" deyirdi.

Bombardman bitmiş, lakin arxasında ölü bədənlər, yanmış bədənlər, ağlayan insanlar, yanan insanlar, ümidsiz insanlar buraxmışdı. Drezden şəhərinin 80% i ya tamamilə yıxılmış, ya da böyük miqyasda ziyana uğramışdı. Bombardmanda sonra şəhərə gələn SS birlikləri, şəhərdəki ölüləri çürümədən yandırmaq üçün şəhər mərkəzində toplamağa çalışmış və bu işlər üçün 2 həftəsini xərcləmişdi.

İngilis və amerikanların şəhərlə işi bitdikdən sonra Drezdenə Sovetlər girmiş və ayaqda duran digər binaları da yandırmış, yıxmış və şəhəri, deyim yerindədirsə, xəritədən silmişdilər.

Bugünkü rəqəmlərə baxılsa, müttəfiq qüvvələrinə görə 25 min, alman qüvvələrinə və məntiqlərin qəbul edə bildiyini görə 150-250 min arası vətəndaş öldürülmüşdür. Bu qətliam Hiroşima və Naqasaki ilə birlikdə insanlıq tarixində ən böyük qətliamlardan biridir. Lakin müharibədən sonra bu qətliamla mühakimə edilən İngiltərə və Amerika yaxınların itirənlərə və Almaniyaya bu qətliam üçün təzminat ödəməyi rədd etmişdir.

Nəticə olaraq onlar müharibəni qazanmışdı. Tarixin ən önəmli gerçəyi burada da gözümüzün içinə soxulur: "Tarixi hər zaman QAZANANLAR yazar!". Bu gün belə internetdə "Drezden qətliamı" deyə araşdırsanız, qarşınıza Drezden qətliamından çox "Drezden bombardmanı" çıxar. Çünki bu tarixi qazananlar yazmış və onlar bunun qətliam deyil, bombardman olaraq qeydlərə keçməsini istəmişdilər.

Drezdenin hal-hazırki vəziyyətinə baxılarsa, illər əvvəl bu şəhərin tamamilə yerlə-yeksan edildiyinə, yandırıldığına inanmaq olmur. Şəhərin bərpasına 40 il sərf olunub, milyonlarla vəsait xərclənib. Yenidən "dirilib".